W związku z nowelizacją ustawy o cudzoziemcach (przepisy weszły w życie w kwietniu br.), informujemy, że instytucje (uczelnie, instytuty PAN, instytuty badawcze, przedsiębiorstwa) zatrudniające cudzoziemców z krajów spoza UE w celu prowadzenia badań naukowych lub prac rozwojowych powinny wcześniej uzyskać zatwierdzenie przez Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji. Jest ono warunkiem wydania cudzoziemcowi przed przyjazdem do Polski wizy krajowej w celu prowadzenia badań naukowych lub prac rozwojowych lub udzielenia zezwolenia na pobyt czasowy w celu prowadzenia badań naukowych (karty pobytu), a zatem może mieć wpływ na wydłużenie procesu zatrudnienia zagranicznego pracownika w Polsce.

Podstawa prawna – Ustawa o cudzoziemcach:

Rozdział 1 art. 64a ust. 1 i 2 (wizy), Rozdział 6 art. 144 ust. 1 (zezwolenie na pobyt czasowy w celu kształcenia się na studiach) oraz Rozdział 7 art. 151 ust. 1 (zezwolenie na pobyt czasowy w celu prowadzenia badań naukowych) – szczegółowe przepisy cytujemy poniżej

Zatwierdzeniu w celu zatrudniania cudzoziemców do prowadzenia badań naukowych lub prac rozwojowych podlegają wszyscy pracodawcy z sektora publicznego i prywatnego. Natomiast obowiązkowi zatwierdzenia na potrzeby przyjmowania cudzoziemców w celu podjęcia lub kontynuacji studiów nie podlegają:

• uczelnie akademickie w rozumieniu art. 14 ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce;
• uczelnie zawodowe w rozumieniu art. 15 ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym, które są publicznymi uczelniami zawodowymi;
• uczelnie wojskowe, o których mowa w art. 433 ust. 1 pkt 1 ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym;
• uczelnie służb państwowych, o których mowa w art. 433 ust. 1 pkt 2 ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym;
• uczelnie prowadzone przez kościoły i związki wyznaniowe, których stosunek do RP reguluje umowa międzynarodowa lub ustawa.

(Źródło: art. 144 ust. 5 ustawy o cudzoziemcach)

Z obowiązku zatwierdzenia nie zostały zwolnione instytuty PAN i instytuty badawcze prowadzące studia/szkoły doktorskie.

Jak wystąpić o zatwierdzenie

Ministerstwem odpowiedzialnym za zatwierdzanie instytucji jest Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji. Informacje o zatwierdzaniu jednostek dostępne są na stronie MSWiA oraz pod numerem telefonu: 22 60 133 34.

Zatwierdzenie ww. instytucji następuje na ich wniosek. Wniosek w wersji papierowej należy przesyłać pocztą do MSWiA. Zatwierdzeniu podlega cała instytucja, a nie jej poszczególne jednostki (wydziały, katedry, instytuty, filie itd.).

Wniosek powinien zawierać m.in. ogólną informację o tym, że instytucja będzie przyjmować cudzoziemców w ww. celu w ramach projektów i nie tylko (nie trzeba podawać żadnych danych obcokrajowców), o istnieniu jednostki przez co najmniej 5 lat przed złożeniem wniosku i prowadzeniu w tym czasie działalności naukowej samodzielnie i w sposób ciągły. Do pisma należy dołączyć dokumenty potwierdzające spełnienie tych przesłanek. Wydanie decyzji może trwać między 30 a 60 dni, ponieważ wnioski są również konsultowane z innymi organami, jak np. Straż Graniczna czy ABW.

Aktualna lista zatwierdzonych jednostek naukowych ma być ogłaszana w dzienniku urzędowym ministra właściwego do spraw wewnętrznych (jednak jeszcze nie jest dostępna online).

W związku z powyższym zachęcamy instytucje zatrudniające zagranicznych naukowców o występowanie do MSWiA.

WAŻNE: Należy również dodać, że brak zatwierdzenia instytucji nie uniemożliwia zatrudniania cudzoziemców. W przypadku braku zatwierdzenia, cudzoziemiec może ubiegać się o „zwykłą” wizę w celu wykonywania pracy oraz/lub zezwolenie (kartę pobytu) na pobyt czasowy i pracę. Są to dokumenty wydawane wszystkim cudzoziemcom przyjeżdżającym do Polski (bez względu na rodzaj pracy). Jednak, aby cudzoziemiec wybrał odpowiedni rodzaj wizy (o którą aplikuje przed przyjazdem do Polski) oraz typ zezwolenia na pobyt (będąc już w Polsce) należy tę osobę odpowiednio wcześniej o tym poinformować, ponieważ późniejsza zmiana typu wizy lub karty pobytu wiąże się z koniecznością złożenia innych/dodatkowych dokumentów, a zatem z wydłużonym okresem oczekiwania.

Przydatne linki

• Więcej informacji o wizach oraz o legalizacji pobytu (zezwoleniach na pobyt) cudzoziemców
• Artykuł o nowych przepisach dot. przyjmowania cudzoziemców naukowców i studentów na stronie Urzędu do Spraw Cudzoziemców
• Ustawa o cudzoziemcach

Przepisy ustawy o cudzoziemcach:

Rozdział 1 „Wydawanie wiz”

Art. 64a: 1. Wiza krajowa w celu odbycia studiów pierwszego stopnia, studiów drugiego stopnia lub jednolitych studiów magisterskich albo kształcenia się w szkole doktorskiej (z adnotacją „student”), może być wydana cudzoziemcowi, który spełnia warunki, o których mowa w art. 144 ust. 1 pkt 1 oraz pkt 2 lit. b, jeżeli jednostka prowadząca studia, która podlega obowiązkowi zatwierdzenia, została zatwierdzona przez ministra właściwego do spraw wewnętrznych na podstawie art. 144 ust. 4–14, albo w stosunku do jednostki prowadzącej studia, która nie podlega obowiązkowi zatwierdzenia, nie została wydana decyzja o zakazie przyjmowania cudzoziemców, o której mowa w art. 144a ust. 1.

2. Wiza krajowa w celu prowadzenia badań naukowych lub prac rozwojowych może być wydana cudzoziemcowi, który przedstawi umowę, o której mowa w art. 151 ust. 1 pkt 2, zawartą z jednostką naukową mającą siedzibę na terytorium RP, zatwierdzoną przez ministra właściwego do spraw wewnętrznych na podstawie przepisów art. 151 ust. 4–5, oraz spełnia warunki, o których mowa w art. 151 ust. 1 pkt 1 lit. b i c.

Rozdział 6 „Zezwolenie na pobyt czasowy w celu kształcenia się na studiach. Mobilność studenta” Art. 144: 1. Zezwolenia na pobyt czasowy w celu kształcenia się na studiach udziela się cudzoziemcowi, gdy celem jego pobytu na terytorium RP jest podjęcie lub kontynuacja studiów w jednostce prowadzącej studia zatwierdzonej przez ministra właściwego do spraw wewnętrznych, chyba że ta jednostka nie podlega obowiązkowi zatwierdzenia albo w jednostce prowadzącej studia, która nie podlega obowiązkowi zatwierdzenia, w stosunku do której nie została wydana decyzja o zakazie przyjmowania cudzoziemców, o której mowa w art. 144a ust. 1, oraz gdy są spełnione łącznie następujące warunki: (…)

Rozdział 7 „Zezwolenie na pobyt czasowy w celu prowadzenia badań naukowych. Mobilność krótkoterminowa i długoterminowa naukowca”

Art. 151: 1. Zezwolenia na pobyt czasowy w celu prowadzenia badań naukowych udziela się cudzoziemcowi będącemu naukowcem, gdy celem jego pobytu na terytorium RP jest prowadzenie badań naukowych lub prac rozwojowych w jednostce naukowej mającej siedzibę na terytorium RP zatwierdzonej przez ministra właściwego do spraw wewnętrznych, oraz są spełnione łącznie następujące warunki: (…).

Więcej informacji na stronie Portalu  EURAXESS POLSKA – https://www.euraxess.pl/node/417109