Wydział Orientalistyczny – Misja

Wydział Orientalistyczny jest największym ośrodkiem w Polsce  prowadzącym badania i kształcącym studentów w zakresie orientalistyki. Od osiemdziesięciu lat prowadzi działalność dydaktyczną i naukową, w wielu specjalnościach jest jedyną instytucją w skali całego kraju kształcącą i prowadzącą unikatowe badania na podstawie oryginalnych źródeł w językach tak wielu badanych obszarów. W ciągu tych lat stopniowy i systematyczny rozwój w zakresie badań naukowych i dydaktyki znacząco umocnił pozycję orientalistyki na UW. W 2008 roku uzyskaliśmy status wydziału (wcześniej Instytut Orientalistyczny). Obecność orientalistyki wśród innych wydziałów UW sprawia, że Uniwersytet Warszawski stał się jedyną uczelnią w Polsce, w której badania nad kulturami i językami Azji i Afryki zyskały właściwy status i rangę.

Uzyskanie przez orientalistykę statusu wydziału zdecydowanie wzmocniło i dodatkowo jeszcze uwiarygodniło misję Uniwersytetu Warszawskiego zapisaną w Statucie UW, w którym czytamy, że Uniwersytet jest „wspólnotą dialogu. Wymiana poglądów, ścieranie się argumentów, otwartość na nowe idee i pomysły wiążą się tutaj nieodłącznie z respektowaniem odmienności i poszanowaniem godności osobistej”. Stwarzając możliwości rozwoju studiów nad kulturami Azji i Afryki, Uniwersytet Warszawski wspomaga dialog nie tylko „między integrującymi się społeczeństwami Europy” (jak zapisano w  Statucie),  ale także między kulturami Zachodu i Wschodu. Kształtuje tym samym postawy szacunku wobec odmienności cywilizacyjnych oraz otwartości i tolerancji.

Poznanie uwarunkowań kulturowych, w tym światopoglądowych, przekłada się na wymierne korzyści, jakie może osiągać Polska w sferze politycznej czy ekonomicznej w ramach współpracy z krajami Azji i Afryki. Konieczne jest zatem kompetentne  i profesjonalne gromadzenie i upowszechnianie wiedzy właściwie teoretycznie opracowanej i usystematyzowanej na temat kultur i społeczeństw obszaru Azji i Afryki, jak również stosunków międzykulturowych..

Zadania te realizuje Wydział Orientalistyczny Uniwersytetu Warszawskiego. Charakter naszej działalności naukowej, dydaktycznej i popularyzatorskiej sprawia, że nasza misja wpisuje się nie tylko w misję naukową, ale  także w misję obywatelską i społeczną UW.

Strategia w zakresie badań naukowych

Najnowsze wydarzenia w obszarze globalnej polityki pokazują, że kształcenie w zakresie orientalistyki, kulturoznawstwa i studiów wschodnich jest niezbędne dla rozumienia i rozwiązywania problemów współczesnego świata. Wydział Orientalistyczny, którego przedmiotem badań są kultury Azji i Afryki, a narzędziem właściwe języki, ma tutaj wielką rolę do spełnienia. Badania bazujące na materiałach źródłowych w językach orientalnych i afrykańskich pozwalają bowiem na spojrzenie na kultury tych obszarów i dziejące się tam wydarzenia z „wewnętrznej” perspektywy, która umożliwia zrozumienie specyfiki danej kultury i sposobu pojmowania i organizowania świata przez jej uczestników. Odwoływanie  się do rodzimych kultur Azji i Afryki i poszukiwanie utrwalonych wzorów w tamtejszych językach, literaturze, sztuce, historycznych przekazach i religiach staje się niezbędnym warunkiem poznania i rozumienia złożoności świata. Jest też zadaniem wymagającym uzupełniania i weryfikowania, a nierzadko odrzucania metod badawczych, które,  formułowane z punktu widzenia społeczeństw i kultur zachodnich, mogą prowadzić do fałszywych wniosków naukowych, skażonych podejściem europocentrycznym.

Dla    realizacji     zamierzonych     celów    badawczych    orientalistyka     staje    przed koniecznością poszerzania aparatu pojęciowego, wypracowania dodatkowych metod dostosowanych do specyfiki przedmiotu badań (np. dotyczących systemów władzy, zjawisk literackich, myśli filozoficznej i religijnej). Rozwój badań orientalistycznych wymaga zatem następujących działań:

1. Podjęcie starań  o  utworzenie  nowej  dyscypliny  naukowej  (bądź makrodyscypliny) orientalistyka.
   Formalne uznanie orientalistyki za odrębną dyscyplinę naukową w ramach dziedziny nauki humanistyczne umożliwiłoby uzyskanie uprawnień do nadawania stopnia naukowego doktora i doktora habilitowanego w zakresie orientalistyki. Rada Wydziału Orientalistycznego  posiada obecnie uprawnienia do nadawania stopni doktora i doktora habilitowanego w dwóch dyscyplinach naukowych: literaturoznawstwo i językoznawstwo. Jest to pewne ograniczenie, badania orientalistyczne mają bowiem najczęściej charakter interdyscyplinarny, z wykorzystaniem różnych metod badawczych w analizie kultury Azji i Afryki. Dlatego też brak formalnego uznania orientalistyki za odrębną dyscyplinę naukową marginalizuje badania orientalistyczne i nierzadko ogranicza dostęp do grantów i dotacji. Utrudnia to tym samym rozwój badań orientalistycznych, wtłaczając je w sztywne ramy ustalonych dyscyplin naukowych, w których metody badawcze i aparat pojęciowy nie zawsze mieszczą się w tych ramach, bądź wymusza odwoływanie się do europocentrycznej perspektywy badawczej.

2. Znaczne zwiększenie udziału orientalistów w pozyskiwaniu grantów badawczych krajowych i zagranicznych, w tym ze środków
   W celu zwiększenia udziału orientalistów w zdobywaniu środków w ramach grantów badawczych konieczne jest wsparcie merytoryczne i organizacyjne dla pracowników WO ze strony wydziału (np. zatrudnienie specjalisty na stanowisku administracyjnym) oraz wprowadzenie do programu studiów doktoranckich szkoleń (zajęć) w zakresie przygotowywania wniosków o granty.

3. Podjęcie szerokiej współpracy naukowej z wiodącymi ośrodkami orientalistycznymi w świecie, a także z ośrodkami z krajów Azji i

Konieczne jest inicjowanie i podejmowanie wspólnych międzynarodowych prac i projektów badawczych.

4. Wykorzystanie potencjału i dorobku naukowego orientalistów w kreowaniu rozwoju nauk
   Temu celowi służyć będzie podejmowanie przez orientalistów interdyscyplinarnych badań porównawczych we współpracy z badaczami reprezentującymi inne dyscypliny naukowe, specjalistami w zakresie filozofii, religii, psychologii, historii, polityki, socjologii, ekonomii, sztuki, jak również rozwijanie dialogu między Wschodem a Zachodem. Umożliwi to dekodowanie tych dwóch światów w różnych jego wymiarach (filozoficznym, psychologicznym, ekonomicznym, politycznym itp.) poprzez porównanie sensów  nadawanych różnym przejawom życia społecznego, duchowego, psychicznego, emocjonalnego, religijnego, a także politycznego, ekonomicznego, kulturowego. Efekty takiej wymiany myśli, doświadczeń, perspektyw badawczych mogą przyczynić się do wzbogacenia badań  w zakresie nauk humanistycznych.

5. Wspieranie poszerzania zainteresowań naukowych o nowe obszary
   W ramach wydziału zwiększa się zainteresowanie nowymi obszarami badawczymi, np. interdyscyplinarnymi badaniami buddologicznymi, problematyką związaną z historią sztuki krajów Azji  i  Afryki, zagadnieniami  etnologicznymi, zmianami  społecznymi zachodzącymi we współczesnych krajach Azji i Afryki – społecznymi, politycznymi, ekonomicznymi. Umożliwienie rozwoju tych badań będzie prowadzić do wzbogacenia dorobku naukowego i oferty dydaktycznej wydziału.

6. Intensyfikacja prac naukowych w ramach już istniejących tematów i obszarów badawczych
   Planowane jest rozpoczęcie projektów badawczych dotyczących kultur i społeczeństw Azji Południowo-Wschodniej, Wietnamu, Afryki Południowej (ważnego obszaru, dla którego językami treści kulturowych są m.in. zulu lub xhosa) oraz odbudowa obszarów badawczych, które ze względów kadrowych zostały wstrzymane bądź znacznie ograniczone (np. sumerologia, egiptologia, badania koptologiczne,  tamilistyka, badania kultury i języka urdu).

7. Umiędzynarodowienie dorobku naukowego pracowników
   Konieczne jest pozyskiwanie środków finansowych w ramach dostępnych grantów na wspieranie publikacji w języku angielskim oraz przekładów najważniejszych pozycji naukowych Wydziału Orientalistycznego.

8. Tworzenie nowoczesnego warsztatu do prowadzenia badań – poprawa infrastruktury badawczej.

Realizacja powyższych zadań umożliwi podjęcie starań o uzyskanie statusu jednostki wiodącej (KNOW). W 2011 roku, na podstawie parametryzacji przeprowadzonej przez Państwową Komisję Akredytacyjną, wydział uzyskał pierwszą kategorię.

Strategia w zakresie dydaktyki

Wydział Orientalistyczny zapewnia wszechstronne wykształcenie akademickie w zakresie orientalistyki, dając wiedzę, która ułatwia rozumienie współczesnego świata – jego różnorodności i złożoności. Wiedza ta kształtuje postawy respektowania odmienności kulturowej i poszanowania godności osobistej, kształtuje człowieka otwartego, przekraczającego różnice kulturowe i wyznaniowe.

Na wydziale realizowane są trzy kierunki studiów: orientalistyka, kulturoznawstwo i studia wschodnie. Studenci mogą studiować na wszystkich poziomach kształcenia: I-go, II-  go stopnia oraz na studiach doktoranckich i podyplomowych. W ramach wydziału  funkcjonują cztery ogólnowydziałowe pracownie dydaktyczne: Literatur i Kultur, Języków, Filozofii i Religii, Historii i Zagadnień Społeczno-Politycznych. Działa także Wydziałowa Szkoła Języków Wschodnich, która organizuje nauczanie (lektoraty, szkoły letnie) języków orientalnych, afrykańskich i „wschodnich” w ramach Uniwersyteckiego Systemu Nauczania Języków Obcych.

Wydział dysponuje najsilniejszą w Polsce kadrą naukowo-dydaktyczną w zakresie prowadzonych kierunków studiów, dzięki czemu wyniki badań naukowych stanowią  podstawę oferty programowej i dydaktycznej. Duża liczba specjalistów pozwala na uruchomienie kilkunastu specjalności w ramach kierunku orientalistyka, są to: afrykanistyka, arabistyka, hebraistyka, indologia, iranistyka, japonistyka, koreanistyka, kultura Wschodu Starożytnego – asyriologia, kultura Wschodu Starożytnego – hetytologia, kultura Wschodu Starożytnego – egiptologia, mongolistyka i tybetologia, sinologia i turkologia, a także specjalności stosunki międzykulturowe w ramach kierunku kulturoznawstwo.

Rozwój studiów doktoranckich pozwala na kształcenie młodej kadry naukowej i dydaktycznej, co stwarza możliwości uruchomienia kolejnych specjalności bądź nauczania nowych  języków w ramach orientalistyki.

Planowane kierunki rozwoju dydaktyki

1. Działania w zakresie oferty programowej na wydziale:
   1. Uruchomienie przedmiotu „translatoryka” w ramach kierunku orientalistyka. Przedmiot ten jest konieczny, absolwenci WO często bowiem podejmują pracę jako tłumacze, także symultaniczni. Pozwoli to na lepsze przygotowanie studentów niektórych specjalności do tego
   2. Uruchomienie w ramach turkologii studiów dla Karaimów i Tatarów. Dzięki temu zrealizowany zostanie wymóg zapewnienia kształcenia specjalistycznego mniejszości narodowych na poziomie studiów wyższych.
   3. Opracowanie programu kształcenia nowego kierunku studiów I-go i II-go stopnia –

stosunki międzykulturowe.

4. Utworzenie nowych pracowni dydaktycznych: np. Pracownia Zagadnień Społeczno- Ekonomicznych oraz Pracownia Sztuki Azji i
5. Uruchomienie nowych specjalności, np. Islam w Europie,
6. Przekształcenie dotychczasowych ścieżek w ramach istniejącej specjalności w odrębne specjalności: np. mongolistyka, tybetologia,
7. Poszerzenie oferty dydaktycznej w systemie e-learning, wprowadzenie nowych ofert do platformy
8. Uruchomienie studiów II-go stopnia w języku angielskim, co umożliwi kształcenie studentów zagranicznych, w tym z krajów Azji i Afryki (np. Turcji, Azerbejdżanu, Iranu ).
9. Poszerzenie oferty dydaktycznej o zajęcia dotyczące zagadnień politycznych i współpracy rozwojowej w regionach Azji i

II         Wprowadzenie       zmian       w      ofercie       programowej       dotyczącej      języków orientalnych/afrykańskich:

1. Nauczanie nowych języków orientalnych/afrykańskich w ramach już istniejących bądź nowych specjalności: języka azerskiego, turkmeńskiego (specjalność turkologia), urdu, syngaleskiego (specjalność indologia), indonezyjskiego, malajskiego, tajskiego (nowa specjalność), wietnamskiego (nowa specjalność), zulu, xhosa (specjalność afrykanistyka).
2. Stworzenie laboratoriów językowych dla języków orientalnych i afrykańskich.
3. Uzyskanie akredytacji do przeprowadzania egzaminów certyfikacyjnych dla języków orientalnych nauczanych na różnych

• Rozwój Wydziałowej Szkoły Języków Obcych
  1. Poszerzenie oferty lektoratów o nowe języki
  2. Stworzenie oferty zaawansowanych specjalistycznych kursów językowych. IV Działania na rzecz organizacji dydaktyki i społeczności studenckiej:

1. Stosowanie w większym zakresie technik multimedialnych w czasie prowadzenia zajęć.
2. Intensyfikacja aktywności studenckich kół naukowych oraz wymiany zagranicznej studentów w ramach istniejących programów, w tym unijnych (Erasmus, Erasmus- Mundus).
3. Rozwój współpracy z ośrodkami krajowymi i zagranicznymi w zakresie inicjatyw dydaktycznych, w tym np. organizacja warsztatów indologicznych (językowych/translatorskich/edycji tekstów itp.) dla studentów i pracowników.
4. Wspieranie wyjazdów studentów na stypendia do krajów Azji i

V         Związki dydaktyki i nauki:

1. Wykorzystanie idei    wykładów   i    dyskusji    panelowych    w   ramach    Pracowni Dydaktycznych do wspólnych wydziałowych projektów

Studia Doktoranckie

Na Wydziale Orientalistycznym działają studia doktoranckie w zakresie literaturoznawstwa i językoznawstwa. Utworzenie nowej dyscypliny naukowej orientalistyka umożliwiłoby poszerzenie perspektywy badawczej w obszarze badań nad kulturami Azji i Afryki oraz zwiększenie liczby kandydatów na studia doktoranckie w tym zakresie. Absolwenci ze stopniem naukowym doktora stanowią potencjalną kadrę naukowo- dydaktyczną dla Uniwersytetu Warszawskiego, jak również dla innych ośrodków akademickich w Polsce. Wobec dużego zainteresowania studiami doktoranckimi na Wydziale Orientalistycznym (obecnie studiuje 90 osób) planujemy następujące działania:

1. Utworzenie studiów doktoranckich w języku

Wiele osób z krajów Azji i Afryki, jak również z Europy Zachodniej, jest zainteresowanych studiami doktoranckimi na WO. Zachodzi zatem pilna potrzeba uruchomienia odrębnych studiów w języku angielskim.

2. Utworzenie studiów doktoranckich środowiskowych, opartych na współpracy Wydziału Orientalistycznego (orientalistów i specjalistów w zakresie studiów wschodnich) z innymi jednostkami UW (historia, politologia). Projekt takich studiów był już dyskutowany w środowisku naukowym i uzyskał akceptację zainteresowanych jednostek. Studiami środowiskowymi o takim charakterze są także zainteresowani absolwenci uczelni  z Europy  Środkowej i
3. Zwiększenie udziału doktorantów w grantach

Studia Podyplomowe

Wydział Orientalistyczny ma bardzo duży potencjał naukowy i kadrowy, co pozwala na uruchomienie różnorodnych studiów podyplomowych odpowiadających na współczesne potrzeby społeczne. Uruchomienie studiów wymaga analizy tych potrzeb oraz grup docelowych  i na tej podstawie ustalenia oferty programowej.

Planowane działania:

1. Zwiększenie oferty studiów
2. Wspieranie dotychczas działających studiów.

Sprawy Kadrowe

Realizacja planów rozwoju Wydziału Orientalistycznego w zakresie nauki i dydaktyki wymaga kształcenia młodych naukowców. Główną drogą kształcenia kadry naukowo- dydaktycznej są studia doktoranckie, w których uczestniczą absolwenci różnych specjalności orientalistycznych. Stanowią oni potencjalną grupę, spośród której można wybrać najlepszych kandydatów na stanowisko adiunkta. Pozyskanie dodatkowych środków finansowych na zatrudnienie młodej kadry odwróciłoby zarysowującą się niekorzystną tendencję w strukturze zatrudnienia na wydziale – zbyt małą liczbę doktorów zatrudnionych na stanowisku adiunkta. W celu wspierania kształcenia młodej kadry wydział planuje:

1. Zgłaszanie i finansowanie stypendiów dla młodych naukowców, przyznawanych przez JM Rektora
2. Wsparcie finansowe ze środków na badania statutowe WO projektów badawczych doktorantów i doktorów, przyznawane w drodze
3. Wypracowanie programu    umożliwiającego     wsparcie    finansowe    ze    środków budżetowych doktorów z dłuższym stażem pracujących nad habilitacją w zakresie dofinansowania publikacji, przekładów na język angielski, organizacji konferencji.

4. Przeznaczanie ze środków pozabudżetowych dodatkowych środków na wynagrodzenia/dodatki specjalne dla pracowników naukowych wyróżniających się szczególną aktywnością.
5. Zatrudnianie nowych pracowników na podstawie analizy potrzeb naukowych i dydaktycznych jednostek wydziału.
6. Wspieranie udziału pracowników w stażach, szkoleniach,
7. Kontynuowanie oraz nawiązywanie nowej współpracy z ambasadami państw Azji i Afryki w zakresie pozyskiwania specjalistów (native speakers) nauczających języków orientalnych i afrykańskich, a także zagadnień szeroko rozumianej kultury w celu zatrudniania ich na stanowiskach lektorów i profesorów wizytujących.

Biblioteka Wydziałowa

Wydział dysponuje bardzo bogatym i cennym księgozbiorem orientalistycznym skupionym w kilku bibliotekach zakładów i katedr oraz w Bibliotece Wydziałowej. Ze względu na trudności lokalowe książki znajdują się w salach wykładowych i gabinetach, co bardzo utrudnia pracę biblioteki. W  planach wydziału przewidziane jest:

1. Utworzenie jednej biblioteki wydziałowej skupiającej większość zbiorów. W zakładach/katedrach pozostałby jedynie księgozbiór podręczny. W konsekwencji nastąpi reorganizacja pracy
2. Wprowadzenie całości zbiorów do systemu katalogu elektronicznego Biblioteki Uniwersyteckiej.

Administracja

W związku z rozwojem wydziału i coraz większym obciążeniem zadaniami administracyjnymi, wynikającymi ze znacznego wzrostu kontaktów, wymiany i obiegu dokumentów, korespondencji z różnymi jednostkami wewnętrznymi UW oraz podmiotami zewnętrznymi, a także prac o charakterze administracyjno-biurowym (w tym archiwizacja dokumentów i procedury związane z pozyskiwaniem grantów), konieczne jest usprawnienie działań administracji wydziału w zakresie:

1. Zarządzania sprawami technicznymi i
2. Poprawy obiegu informacji (również w systemie elektronicznym).
3. Systemu pozyskiwania i obsługi grantów od strony formalnej i
4. Wymagać to będzie racjonalizacji pracy dziekanatów, nie da się również uniknąć zwiększenia zatrudnienia w

Infrastruktura

Wydział Orientalistyczny ma swoja siedzibę w kilku miejscach. Mając na uwadze obecne rozproszenie jednostek WO, a przede wszystkim – w większości wypadków – niedostosowanie ich bazy lokalowej do współczesnych standardów akademickich, zarówno jeśli chodzi o sale dydaktyczne, jak i brak zaplecza dla pracowników,  wydział  będzie zabiegał u władz UW o podjęcie starań w sprawie realizacji założeń inwestycyjnych UW przewidujących budowę nowego budynku Wydziału Orientalistycznego. Do czasu zrealizowania tej inwestycji konieczny jest generalny remont budynku Porektorskiego, gdzie znajduje się główna siedziba wydziału.

Studium Europy Wschodniej Misja i strategia

Nowy kierunek dydaktyczny „Studia Wschodnie” w sposób bezpośredni odnosi się do fundamentów misji Uniwersytetu Warszawskiego. U jego podstaw leży przekonanie o jedności i odrębnym charakterze nauki i wiedzy o szerokim obszarze obejmującym Europę Środkowo-Wschodnią, Południowo-Wschodnią oraz Kaukaz i Azję  Środkową. Doświadczenie badawcze wykładowców, dążenie do stałego doskonalenia zasobu wiedzy i podniesienia poziomu nauczania poprzez rozwinięcie i odwoływanie się do najlepszych osiągnięć badawczych, zarówno w Polsce, jak i za granicą, w pełni wpisują się w ramy społecznej i kulturalnej misji UW. Dążenie do przekształcenia wiedzy naukowej w mechanizmy, struktury i przedsięwzięcia o charakterze użyteczności społecznej i publicznej sprawia, że ten kierunek studiów w pełni odzwierciedla również obywatelską misję Uniwersytetu.

Pomimo ogólnej zgody co do konieczności i zasadności wprowadzenia takiego kierunku studiów, o czym świadczą wieloletnie dyskusje na forum międzyuniwersyteckim w Polsce oraz poparcie dla podjęcia takich działań wyrażone przez wiele rad naukowych w polskich uczelniach, to wciąż rzecz rzadko spotykana. Wyjątek stanowi tu wieloletnia działalność Studium Europy Wschodniej Wydziału Orientalistycznego oraz pojawienie się kierunku studiów „wschodoznawstwo” w Poznaniu. Zważywszy na to wszystko, powołanie takiego kierunku studiów na UW doskonale wpisuje się w strategię rozwojową naszej uczelni. Byłyby to pierwsze w Polsce tak kompleksowe i interdyscyplinarne studia poświęcone tej tematyce. Co więcej, otwarcie odrębnego kierunku „Studia Wschodnie” stanowi odzwierciedlenie światowych trendów rozwojowych, zmierzających do tworzenia tzw. „area studies”, o czym przekonuje działalność naukowo-dydaktyczna w najlepszych uniwersytetach europejskich, brytyjskich oraz amerykańskich.

Wieloletnie doświadczenie i pokaźny dorobek naukowo-dydaktyczny Studium Europy Wschodniej stanowią gwarancję utrzymania najwyższych standardów naukowych i dydaktycznych. Warto przypomnieć, że jest to instytucja, która od ponad 20 lat z wielkim powodzeniem prowadzi badania naukowe na najwyższym światowym poziomie, kształci studentów zarówno polskich, jak i zagranicznych, organizuje konferencje o wydźwięku ogólnopolskim i międzynarodowym, w pełni kontynuując najlepsze osiągnięcia polskiej międzywojennej sowietologii i nawiązując do najważniejszych badań międzynarodowych nad wyżej zarysowanym obszarem geopolitycznym. Niedawno przeprowadzona w Studium Europy Wschodniej kontrola Państwowej Komisji Akredytacyjnej potwierdziła ten fakt. Jednocześnie PAKA jednoznacznie podkreśliła zasadność ubiegania się przez Studium o własny odrębny kierunek. Wieloletnie i wielopoziomowe doświadczenie tej jednostki, która dotychczas w ramach innych kierunków kształciła studentów w zakresie tematyki wschodniej, wskazują, że jest ona wystarczająco duża, żeby podołać temu zadaniu; posiada bogaty  dorobek naukowo-dydaktyczny i od wielu lat cieszy się rosnącym zainteresowaniem ze strony studentów i kandydatów na studia, zarówno w Polsce, jak i za granicą.

Nowy kierunek studiów wpisuje się bezpośrednio w strategię rozwoju Studium  Europy Wschodniej. Jego utworzenie będzie sprzyjać dalszemu rozwojowi zdolności naukowo-dydaktycznych kadry naukowej studium. Właśnie z myślą o nowych studentach studium zamierza przygotowywać i publikować podręczniki akademickie dotyczące metodologii badań wschodnich i zagadnień transformacji ustrojowej, politycznej i gospodarczej państw postkomunistycznych, a także opracować encyklopedię badań sowietologicznych. Studenci będą mogli korzystać z rozległej i ciągle rozszerzanej siatki współpracy międzynarodowej  studium,  co  pozwoli  im  lepiej  przygotować  się  do studiów drugiego stopnia. Ponadto studenci pozyskani w ramach nowego kierunku będą korzystać z działalności studium na polu organizacji konferencji krajowych i międzynarodowych, a także wzbogacać ją o nowe komponenty i doświadczenia organizacyjne. Powołanie nowego kierunku studiów wydaje się zatem logicznym i naturalnym krokiem na rzecz dalszego rozwoju jednostki.

Warto podkreślić jeszcze jeden aspekt ściśle związany z powołaniem tego nowego kierunku studiów, który znajduje odzwierciedlenie w misji obywatelskiej i  społecznej zarówno UW, jak i SEW, i który wykracza poza obszar nauki i dydaktyki, nosząc znamiona użyteczności publicznej. Nie trzeba podkreślać roli i znaczenia kierunku wschodniego dla polskiej polityki zagranicznej oraz polskiej racji stanu. Ponadto, w ostatnich latach także w Unii Europejskiej, daje się zauważyć rosnące zainteresowanie tym obszarem geopolitycznym, zarówno pod względem politycznym i gospodarczym, jak i społecznym. Nie ulega wątpliwości, że ten wzrost zainteresowania przekłada się na rosnące zapotrzebowanie na dobrze wykształconych i przygotowanych specjalistów tego regionu, a powołanie do życia

„studiów wschodnich” stanowi konieczny krok w realizacji tego postulatu. Długoletnie doświadczenie bezpośrednich związków i wspólnota losów historycznych otwiera przed Polską możliwość odegrania ważnej, a może nawet pierwszoplanowej roli w ramach działań Unii Europejskiej w tym obszarze. Z uwagi na obecne i rozszerzające się zaangażowanie i możliwości rozwoju kontaktów zwłaszcza gospodarczych na Wschodzie powołanie takiego kierunku studiów wydaje się działaniem, które wykracza poza ramy działalności ściśle naukowej czy dydaktycznej, a staje się przedsięwzięciem służącym rozwojowi Polski oraz podniesieniu jej rangi zarówno w najbliższym sąsiedztwie, jak i szerzej w Unii Europejskiej.

Warszawa, 5.04.2016
Prof. dr hab. Piotr Taracha

Główne kierunki rozwoju Wydziału Orientalistycznego w latach 2016-2020
(program wyborczy)

Po ośmiu latach, które upłynęły od utworzenia Wydziału Orientalistycznego, możemy śmiało powiedzieć, że praca organizacyjna związana z powstawaniem, a potem funkcjonowaniem Wydziału przyniosła dobre rezultaty. Wysiłki włożone w dostosowanie regulaminów, stworzenie nowych kierunków studiów, nowych programów dydaktycznych, zorganizowanie studiów doktoranckich, biblioteki wydziałowej, zorganizowanie pracy administracji Wydziału, by wymienić tylko najważniejsze działania, zaowocowały dobrą pozycją Wydziału w zakresie badań naukowych (w parametryzacji ministerialnej uzyskaliśmy kategorię A), dydaktyki oraz stabilną sytuacją finansową. Nasz Wydział stał się istotną jednostką podstawową w strukturach Uniwersytetu, ma dobrą reputację w środowisku akademickim i ogólnouniwersyteckim i cieszy się uznaniem władz rektorskich. Jest jeszcze jedno bardzo ważne, może najważniejsze osiągnięcie – zbudowanie wzajemnych relacji opartych na współpracy i zaufaniu. Jako pracownicy Wydziału tworzymy jednolite środowisko, któremu przyświeca wspólny cel utrzymania potencjału i pozycji orientalistyki warszawskiej, wypracowanej przez ostatnie lata. Jestem przekonany, że stanowi to kapitał, który pozwoli nam w ciągu następnych lat poszybować wysoko. Nadal jednak stoi przed nami wiele celów i zadań, które zostały podjęte, realnie bądź koncepcyjnie, w ubiegłych latach i których dotychczas nie zdążyliśmy zrealizować. Na nadchodzącą kadencję chciałbym zatem ogłosić hasło „dobrej kontynuacji”, która musi być wszakże „dynamiczna” wobec wyzwań zewnętrznych, nie zawsze dających się przewidzieć (jak zapowiadana przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego nowa ustawa o nauce i szkolnictwie wyższym, mająca wejść w życie za dwa lata). Patrząc praktycznie, powinniśmy – mam tu na myśli władze dziekańskie, jak i całe nasze środowisko – koncentrować się przede wszystkim na sprawach, które zależą od nas. Najważniejsze to:

W zakresie badań naukowych

1. Podjęcie starań o utworzenie nowej dyscypliny naukowej (bądź makrodyscypliny) orientalistyka. Formalne uznanie orientalistyki za odrębną dyscyplinę naukową w ramach dziedziny nauki humanistyczne umożliwiłoby uzyskanie uprawnień do nadawania stopnia naukowego doktora i doktora habilitowanego w tym zakresie. Brak formalnego uznania orientalistyki za odrębną dyscyplinę naukową marginalizuje badania orientalistyczne i nierzadko ogranicza dostęp do grantów i dotacji. Utrudnia to tym samym rozwój badań orientalistycznych, wtłaczając je w sztywne ramy ustalonych dyscyplin naukowych, których metody badawcze i aparat pojęciowy nie zawsze mieszczą się w tych ramach, bądź wymusza odwoływanie się do europocentrycznej perspektywy badawczej.
2. Znaczne zwiększenie udziału orientalistów w pozyskiwaniu grantów badawczych krajowych i  zagranicznych, zarówno ze środków unijnych, jak i pozaunijnych, poprzez  wsparcie merytoryczne i organizacyjne dla pracowników WO ze strony wydziału. W tym zakresie należy też zaktywizować młodych badaczy, zwłaszcza doktorantów. Pociągnie to za sobą zwiększenie zadań na styku wydziałowej Sekcji Obsługi Badań i Działu Finansowego, który powinien być wzmocniony kadrowo.
3. Poszerzenie finansowania badań ze środków statutowych przeznaczonych dla młodych badaczy (DSM) o projekty najzdolniejszych studentów studiów II-go stopnia, które mogą zaowocować wnioskami grantowymi tych studentów zaraz po uzyskaniu tytułu magistra.
4. Poszerzenie współpracy naukowej z najważniejszymi ośrodkami orientalistycznymi w świecie, a także z ośrodkami z krajów Azji i Afryki. Konieczne jest inicjowanie i podejmowanie wspólnych międzynarodowych prac i projektów badawczych, również o charakterze interdyscyplinarnym.
5. Umiędzynarodowienie dorobku naukowego pracowników WO poprzez wspieranie publikacji w języku angielskim oraz przekładów najważniejszych pozycji naukowych Wydziału. Istotne jest również zamieszczanie większej liczby naszych publikacji w recenzowanych czasopismach o uznanej światowej renomie.
6. Wykorzystanie potencjału i dorobku naukowego orientalistów w kreowaniu rozwoju nauk humanistycznych poprzez inicjowanie i podejmowanie interdyscyplinarnych badań porównawczych we współpracy z badaczami reprezentującymi inne dyscypliny naukowe, specjalistami w zakresie filozofii, psychologii, historii, polityki, socjologii i in.

W zakresie dydaktyki

1. Uruchomienie studiów II-go stopnia w języku angielskim kultura i języki Azji i Afryki, co umożliwi kształcenie studentów zagranicznych, w tym z krajów Azji i Afryki (np. Turcji, Azerbejdżanu, Iranu itd.).
2. Uruchomienie w ramach turkologii studiów II-go stopnia w języku tureckim, co umożliwi kształcenie studentów zagranicznych z Turcji, Azerbejdżanu itp., a także młodzież z diaspory tureckiej w Polsce. Należy też rozważyć stworzenie ścieżki dydaktycznej dla Karaimów i Tatarów. Dzięki temu zrealizowany zostanie wymóg zapewnienia kształcenia specjalistycznego mniejszości narodowych na poziomie studiów wyższych.
3. Uruchomienie przedmiotu „translatoryka” w ramach kierunku orientalistyka. Przedmiot ten jest konieczny, absolwenci WO często bowiem podejmują pracę jako tłumacze, także symultaniczni. Pozwoli to na lepsze przygotowanie studentów niektórych specjalności do tego zawodu.
4. Poszerzenie oferty dydaktycznej w systemie e-learning, wprowadzenie nowej oferty do platformy IBIZA.
5. Rozszerzenie oferty  programowej w ramach nauczania języków  orientalnych/afrykańskich; rozwój wydziałowej Szkoły Języków Wschodnich.
6. Stworzenie nowej oferty dydaktycznej w postaci szkół letnich o różnej tematyce.
7. Rozwój współpracy z ośrodkami krajowymi i zagranicznymi w zakresie inicjatyw dydaktycznych.
8. Wspieranie wymiany krajowej (program MOST) i zagranicznej studentów w ramach istniejących programów, w tym unijnych (Erasmus, Erasmus-Mundus) oraz stypendiów do krajów Azji i Afryki.
9. Wspieranie inicjatyw studenckich i doktoranckich oraz współpraca z przedstawicielami tych środowisk. Wspieranie działalności studenckich i doktoranckich kół naukowych.
10. Otwarte podejście do kwestii indywidualnego toku studiów (również interdyscyplinarnych, realizowanych częściowo poza wydziałem) dla najzdolniejszych studentów.

W zakresie studiów doktoranckich i podyplomowych

1. Utworzenie studiów doktoranckich w języku angielskim
2. Utworzenie studiów doktoranckich środowiskowych, opartych na współpracy Wydziału Orientalistycznego (orientalistów i specjalistów w zakresie studiów wschodnich) z innymi jednostkami UW (historia, politologia).
3. Zwiększenie udziału doktorantów w grantach naukowych.
4. Zwiększenie oferty studiów podyplomowych.

W zakresie spraw kadrowych

1. Zatrudnianie nowych pracowników na podstawie analizy potrzeb naukowych i dydaktycznych jednostek Wydziału, z zachowaniem proporcji kadrowych w poszczególnych jednostkach (zachowanie status quo i zabezpieczenie istnienia wszystkich specjalności naukowo-dydaktycznych).
2. Wypracowanie programu umożliwiającego wsparcie doktorów z dłuższym stażem pracujących nad habilitacją w zakresie dofinansowania publikacji, przekładów na język angielski itp.

W zakresie finansów

1. Utrzymanie  dyscypliny budżetowej.
2. Utrzymanie decentralizacji środków na badania statutowe  na podstawie wypracowanych kryteriów podziału na poszczególne  wydziałowe jednostki wewnętrzne.
3. Znalezienie nowych źródeł dochodów, co pozwoliłoby na przeznaczanie ze środków pozabudżetowych dodatkowych kwot na wynagrodzenia/dodatki specjalne dla pracowników naukowych wyróżniających się szczególną aktywnością organizacyjną i dydaktyczną.

W zakresie działalności Biblioteki Wydziałowej

1. Stopniowe wprowadzanie całości zbiorów do systemu katalogu elektronicznego Biblioteki Uniwersyteckiej.
2. Zapewnienie wszystkim jednostkom  obsługi bibliotecznej do czasu reorganizacji Biblioteki.

W zakresie spraw lokalowych i administracyjnych

1. Usprawnienie pracy administracji – przepływu informacji, skuteczności działania sekretariatów (program „otwarty i przyjazny dziekanat”).
2. Zapewnienie pomocy w pozyskiwaniu i obsłudze grantów od strony formalnej i finansowej (dodatkowe pół etatu w Dziale Finansowym dla zabezpieczenia tych zadań).
3. Przygotowanie planów nowej siedziby Wydziału, która ma powstać na Bednarskiej w perspektywie 8-10 lat.

W zakresie popularyzacji Wydziału i jego działań na zewnątrz

1.   Obchody 85-lecia orientalistyki warszawskiej w 2017 r.
2.   Kontynuacja projektu „Reorientacje”.
3.   Udział w Festiwalu Nauki, dniach otwartych na UW itp.

Przedstawiony program działań na najbliższą kadencję jest częścią strategii Wydziału, której realizacja możliwa jest w ciągu czterech lat.  Uważam,  że dotychczasowa współpraca i wzajemne zaufanie, życzliwość i troska o Wydział Orientalistyczny całej naszej społeczności są najlepszym dowodem na to, że można szybować wysoko, trzeba tylko rozwinąć skrzydła.